زمینه و اهداف: باید برای استفاده از امکانات مالی و انسانی در جهت رفع نیازهای بهداشتی درمانی منطقه، تأمین و توزیع متعادل امکانات میزان بیماردهی سرپایی و بستری تعیین گردد، لذا این تحقیق در جهت دستیابی به اطلاعات فوق برنامه ریزی گردید. روش بررسی: این مطالعه توصیفی مقطعی در منطقه شمال غرب تبریز با جمعیتی بالغ بر 230000 نفر انجام و 1017 خانوار با روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک انتخاب شدند. داده ها از طریق مصاحبه توسط پزشکان و پرسشنامه عمومی جمع آوری گردیده، با نرم افزار EPI 6 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: 16.4% افراد احساس کسالت کرده و 10% کل افراد مورد مطالعه (64.5% زن و 35.5% مرد) جهت درمان طبی اقدام نموده اند. در جمعیت مورد مطالعه میانگین مراجعه سالانه 2.6 بار به ازای هر نفر بوده است. بستری شدگان (61.3%) زن و (38.7%) مرد بوده و 57% افراد در بیمارستانهای خصوصی بستری شده اند. میزان بستری در یک سال 49 در هزار نفر و متوسط طول مدت بستری 4.3 روز بوده است. نتیجه گیری: در مقایسه با تحقیقات مشابه در سایر مناطق ایران و دیگر کشورها، در منطقه بررسی شده بار مراجعه پایین تر بوده و بستری به ازای هر هزار نفر نیز کمتر اتفاق افتاده است که بایستی دلایل آن مورد بررسی قرار گیرد.

افزایش چشمگیر هزینه های بهداشتی و درمانی در طول سی سال گذشته، محققان و صاحبان مشاغل بهداشتی و درمانی را مجبور به بررسی راه هایی برای ارتقا کارآیی عملیاتی یا کاهش هزینه های این بخش نموده است. سیستم های بهداشتی و درمانی در کلیه سطوح از پیچیدگی زیادی برخوردار هستند. تعاملات و پیچیدگی های سیستم، پیش بینی عملکرد آن را دشوار یا ناممکن می سازد. مدل های شبیه سازی قادر هستند تا تغییرپذیری، تعاملات و پیچیدگی های یک سیستم را نشان دهند. در سال های اخیر، کاربرد شبیه سازی در بخش بهداشت و درمان به طور فزاینده ای گسترش یافته است. با این وجود استفاده از این فن در بخش بهداشت و درمان بسیار کمتر از حوزه های صنعتی است. با در نظر گرفتن اهمیت شبیه سازی در تصمیم گیری و درک ناکافی از زمینه ها و موارد کاربرد این تکنیک در بخش بهداشت و درمان، تلاش گردید یک مطالعه مروری نظام مند با هدف شناسایی و طبقه بندی زمینه ها و موارد کاربرد شبیه سازی در بخش بهداشت و درمان خصوصا نظام درمان سرپایی انجام گیرد. در این مطالعه، تمامی مقالات موجود در این زمینه به زبان انگلیسی با دسترسی رایگان، بررسی و طبقه بندی گردید. در نظر گرفتن سازمان های بهداشتی و درمانی در چارچوب سیستم مشخص می نماید که برای دستیابی به خروجی های قابل قبول، می توان ورودی ها و فرآیندهای سیستم را تغییر داد. با توجه به این دیدگاه می توان مطالعات انجام گرفته در زمینه شبیه سازی سیستم های بهداشتی و درمانی را بر اساس اهداف هر مطالعه در سه قالب عمده زیر طبقه بندی کرد:- تغییر تعداد و ترکیب ورود دریافت کنندگان خدمت یا خدمات- تغییر تعداد و ترکیب منابع ارایه خدمت یا خدمات- تغییر فرآیندهای ارایه خدمت یا خدماتمرور مطالعات انجام گرفته در این زمینه نشان می دهد که بهره گیری از شبیه سازی به منظور تصمیم گیری در سیستم های بهداشتی و درمانی، منافع بی شماری برای مدیران و تصمیم گیران سیستم های بهداشتی به ارمغان آورده است. با این وجود پیش از شبیه سازی یک سیستم، باید بستر مناسبی به منظور دستیابی به اطلاعات مورد نیاز برای طراحی مدل شبیه سازی و زمینه مناسبی برای مشارکت متخصصان شبیه سازی و افراد ذی نفع در سیستم، شامل تصمیم گیران، ارایه دهندگان خدمات و استفاده کنندگان خدمات فراهم گردد.

مقدمه: تکنیک های مدیریت مالی، هزینه یابی و تحلیل هزینه به تنظیم اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری آگاهانه تر در عملیات و سرمایه گذاری زیربنایی کمک می کند. با توجه به نقش حساس بیمارستان ها در ارایه خدمات سلامت، این مقاله در پی آن بود تا با توجه به شدیدتر شدن وضع رقابت و بالا رفتن استانداردهای جهانی، تصویری روشن از میانگین قیمت تمام شده خدمات درمانی ارایه شده در مرکز آموزشی- درمانی الزهرای (س) اصفهان ارایه نماید.روش بررسی: این پژوهش توصیفی به صورت گذشته نگر انجام گرفت. موضوع مورد مطالعه، خدمات ارایه شده در واحدهای تصویرنگاری، درمانگاه ها، آزمایشگاه، واحد توان بخشی و واحدهای پاراکلینیک مرکز آموزشی، درمانی الزهرای (س) اصفهان در 6 ماهه اول سال 1385 بود، کلیه هزینه های مستقیم و غیر مستقیم و سایر اجزای درآمد این واحدها، از طریق مشاهده فرایندهای واقعی ایجاد هزینه و نحوه مستند سازی اطلاعات از دفاتر مالی با استفاده از فرم های جمع آوری اطلاعات گردآوری گردید. داده ها با استفاده از تکنیک حسابداری صنعتی از تسهیم کل هزینه ها بر خدمات ارایه شده محاسبه و در نهایت با استفاده از نرم افزار کاربردی EXCEL تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: میانگین قیمت تمام شده در درمانگاه های مرکز معادل 142000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 7000 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 46000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 28000 ریال، در واحد سی تی اسکن معادل 105000 ریال، در واحد MRI معادل 245000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 90000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 25000ریال و در واحد توان بخشی معادل 58000 ریال بود. میانگین اختلاف از میانگین قیمت تمام شده و تعرفه در درمانگاه های مرکز معادل 82000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 300 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 10000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 67000 ریال، در واحد سی تی اسکن معادل 87000 ریال، در واحد MRI معادل 229000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 120000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 1000 ریال و در واحد توان بخشی معادل 37000 ریال محاسبه شد.نتیجه گیری: طبق نتایج این پژوهش، به جز در برخی از واحدهای پاراکلینیک و واحدهای مرکز، اختلاف فاحشی بین میانگین قیمت تمام شده خدمات درمانی و تعرفه آن خدمات وجود داشت که منجر به زیان دهی بخش های مورد مطالعه در دوره مذکور گردیده بود.

مقدمه: نسخه وسیله ارتباطی بین پزشک، داروساز و بیمار است و عدم رعایت اصول ثبت نسخه نویسی در آن موجب مصرف نا به جای دارو، عدم استفاده کامل از داروهای تجویزی تداخلات دارویی و افزایش عوارض احتمالی می گردد. این تحقیق به منظور تعیین میزان رعایت اصول ثبت نسخه نویسی در نسخ بیمه خدمات درمانی شهر کاشان صورت پذیرفت.روش بررسی: مطالعه به صورت توصیفی روی 1500 نسخه بیماران سرپایی بیمه خدمات درمانی سال 1386 شهر کاشان، که به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب گردیدند، انجام پذیرفت. در هر نسخه موارد مربوط به خوانایی، شکل و دستور دارو، اطلاعات هویتی پزشک و بیمار از نسخ استخراج و در چک لیست تهیه شده بر اساس دستورالعمل های سازمان جهانی بهداشت ثبت شد. برای هر نسخه امتیازی بین 21-0 تعیین شد که به 5 بازه بسیار ضعیف، ضعیف، متوسط، خوب و بسیار خوب تقسیم شد و سپس با آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نسخ شامل 5245 قلم دارو بود. 4661 قلم دارو (88.86 درصد) خوانا بود. در 3807 قلم دارو (72.58 درصد) شکل دارویی، در 2750 قلم دارو (52.44 درصد)، دستور دارویی ثبت شده بود. وضعیت اصول ثبت نسخه نویسی با میانگین امتیاز 15.01 در محدوده خوب قرار گرفت، که کمترین امتیاز در نسخ متخصصان پوست (12.18) و بیشترین آن در متخصصان روان پزشکی (16.29) مشاهده شد.نتیجه گیری: وضعیت اصول ثبت نسخه نویسی پزشکان خوب است، اما ثبت دستورات دارویی توجه بیشتری را می طلبد. به کارگیری نرم افزارهای کامپیوتری نسخه نویسی در مطب ها، تهیه فرم های جدید با محل های مشخص جهت اطمینان از ثبت کامل اطلاعات، واحد های بیشتر و آموزش عملی نسخه نویسی جهت دانشجویان پزشکی و تداوم برنامه های بازآموزی جهت پزشکان پیشنهاد می گردد.

اهمیت کیفیت در ارایه خدمات بهداشتی، به تازگی مورد توجه بسیار قرار گرفته است. یکی از نشانه های کلیدی کیفیت در خدمات بهداشتی، رضایت بیماران است. ارزیابی کیفیت خدمات و رضایت بیماران دو موضوع کاملا وابسته و مرتبط هستند، زیرا کیفیت خدمات است که نظر بیماران و میزان رضایت آنها را تعیین می کند. میزان رضایت بیماران، وابستگی نزدیکی به سطح انتظارات آنها دارد و اگر خدمات ارایه شده بیشتر از انتظار بیمار باشد، مسلما سطح رضایت افزایش می یابد. در صورتی که اگر انتظار از خدمات، بالاتر از سطح واقعی خدمات باشد نارضایتی به وجود خواهد آمد. در واقع بررسی میزان رضایت بیماران فواید و نتایج متعددی دارد، بیمار احساس می کند نیازها و انتظاراتش مورد توجه قرار گرفته است و نیز زمینه ای برای تشخیص نقاط قوت، ضعف و مشکلات قابل رفع فراهم می کند تا ارایه کننده خدمات بتواند همچنان به عنوان رقیب در حیطه خدمات بهداشتی باقی بماند. در مجموع باید گفت اندازه گیری سطح رضایت بیماران، نقش بسیار مهمی در پیشرفت و رشد خدمات بهداشتی دارد. با توجه به اهمیت موضوع رضایتمندی، این مطالعه طراحی گردید تا میزان رضایت بیماران از خدمات ارایه شده در درمانگاه های غدد و متابولیسم بیمارستان فیروزگر بررسی گردد.

مقدمه: درک جنبه های گوناگون خدمات سلامت از دیدگاه بیماران می تواند بینش های مفیدی برای توسعه و بهبود مراقبت های بهداشتی و درمانی فراهم کند. این پژوهش تکنیک تحلیل هم پیوندی مبتنی بر انتخاب را برای آشکارسازی دیدگاه های بیماران درباره ویژگی های مطلوب خدمات درمان سرپائی به کار می برد.روش کار: در این مطالعه، پنج ویژگی مرتبط با خدمات درمان سرپائی درمانگاه ها بررسی گردید که شامل: روش تعیین نوبت، زمان انتظار، حضور دانشجویان پزشکی در اتاق معاینه، تشکیل پرونده پزشکی و حضور سایر بیماران در اتاق معاینه با استفاده از تکنیک تحلیل هم پیوندی مبتنی بر انتخاب بود. روش گردآوری داده ها، مصاحبه ساختاریافته بود. تعداد 200 نفر از مراجعین با روش نمونه گیری آسان انتخاب شدند. داده ها با استفاده از مدل رگرسیون لجیت تحلیل شدند.یافته ها: سه ویژگی مهم از دیدگاه بیماران مورد پژوهش عبارت بودند از: عدم حضور سایر بیماران در اتاق معاینه (57 درصد)، روش تعیین نوبت (17 درصد) و تشکیل پرونده (15 درصد). مطلوب ترین سناریو برای دریافت خدمات سرپایی بدین شرح بود: تعیین نوبت به صورت تلفنی، داشتن پرونده پزشکی، حضور نداشتن دانشجویان پزشکی و سایر بیماران در اتاق معاینه و حداکثر زمان انتظار نیم ساعت برای ملاقات با پزشک.بحث: بیماران سرپائی ترجیح می دهند به هنگام معاینه توسط پزشک تنها باشند و سایر بیماران حضور نداشته باشند. این یافته می تواند حاکی از تمایل بیماران به حفظ حریم خصوصی در هنگام ویزیت توسط پزشک باشد. همچنین تعیین نوبت تلفنی و تشکیل پرونده پزشکی برای بیماران در اولویت های بعدی قرار دارند. تکنیک تحلیل هم پیوندی مبتنی بر انتخاب می تواند به عنوان یک تکنیک بالقوه مفید برای آشکار سازی ترجیحات کاربران خدمات بهداشتی درمانی پیشنهاد شود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف یکی از چالش های اساسی مراکز ارائه خدمات سلامت، محاسبه بهای تمام شده خدمات ارائه شده است. خدمات توان بخشی نقش قابل توجهی در بازیابی توانایی عملکردی افراد و بازگرداندن افراد آسیب دیده به جامعه برای ایفای نقش فردی و اجتماعی خود دارد. بنابراین آگاهی از بهای تمام شده خدمات توان بخشی، می تواند در تخصیص بهینه منابع و اصلاح بودجه کارساز باشد. مطالعه حاضر سعی دارد با محاسبه بهای تمام شده خدمات توان بخشی در مرکز خدمات توان بخشی نظام مافی با استفاده از روشی نوینی، مدیران ذی ربط را در اتخاذ تصمیمات مناسب یاری کند. روش بررسی مطالعه حاضر توصیفی، مقطعی و گذشته نگر بوده و بهای تمام شده برای 9 کد استاندارد خدمت توان بخشی ارائه شده در مرکز خدمات توان بخشی نظام مافی در سال 1398 (شامل خدمات سرپایی گفتاردرمانی، کاردرمانی، فیزیوتراپی و شنوایی شناسی) را با استفاده از روش هزینه یابی زمان محور برمبنای عملکرد محاسبه کرده است. به منظور استخراج، تعیین معادلات زمان و محاسبه بهای تمام شده، ابتدا توالی فعالیت های انجام گرفته در یک کد خدمت احصا شد. سپس منابع مورد نیاز برای انجام هر فعالیت شناسایی و منبع هزینه ای برای هر فعالیت مشخص شد. در مرحله بعد محرک یا عامل هزینه برای هر منبع مشخص و میزان به کارگیری از آن ها در هر فعالیت تعیین شد. با توجه به اهمیت هزینه های پرسنلی، این مرحله با جزئیات و حساسیت بیشتری که بر مبنای زمان مورد نیاز برای ارائه هر فعالیت است محاسبه شده است. برای این منظور با در نظر گرفتن زمان حضور سالانه پرسنل و هزینه های حقوق و دستمزد ایشان، بهای هر دقیقه از جبران خدمات محاسبه شد. در نهایت هزینه های هر واحد از عامل تولید محاسبه شد و به منابع هزینه ای، جلوه ای پولی داده شده و مجموع آن به ازای هر کد خدمت محاسبه شد. یافته ها بررسی ساختار هزینه در مرکز نظام مافی نشان می دهد هزینه های مالی اجاره (47/9 درصد)، مواد و لوازم مصرف شدنی (11/6 درصد) و خدمات قراردادی (10/5 درصد) بالاترین سهم را در هزینه های این مؤسسه داشته اند. نتایج نشان می دهد بهای تمام شده خدمات توان بخشی سرپایی در مرکز نظام مافی (به استثنای یک کد خدمت گفتاردرمانی) بیشتر از تعرفه های مصوب برای خدمات مذکور بوده است. در میان سهم هزینه های مختلف از بهای تمام شده خدمات، هزینه پرسنل تخصصی در خدمات فیزیوتراپی و هزینه های ساختمان در خدمات کاردرمانی، گفتاردرمانی و شنوایی سنجی، بالاترین سهم را به خود اختصاص داده اند. هزینه تمام شده پرسنل ستادی در مرکز نظام مافی در حدود 3/904 ریال به ازای هر دقیقه فعالیت برآورد شده که نشان می دهد هزینه هر دقیقه از پرسنل ستادی، رقمی بیشتر از نیروی کار تخصصی کاردرمانی اطفال (2/046 ریال)، کاردرمانی (1/929 ریال)، گفتاردرمانی (1/899 ریال) و شنوایی سنجی (1/974 ریال) در این مرکز بوده است. با توجه به اینکه به طور متوسط، در حدود 24/5 درصد از کل هزینه های خدمات توان بخشی مربوط به هزینه های سربار بوده است، یکی از مهم ترین علل شکاف بین بهای تمام شده و تعرفه ها را می توان بالا بودن هزینه های سربار این خدمات دانست. نتیجه گیری محاسبه بهای تمام شده خدمات توان بخشی سرپایی در مرکز توان بخشی نظام مافی نشان می دهد تفاوت قابل توجهی میان بهای تمام شده برخی از خدمات و تعرفه های مصوب آن وجود دارد. به دلیل ظرفیت پایین ارائه خدمت در مرکز نظام مافی، هزینه های سربار آن، به تورم بهای تمام شده خدمات در این مرکز منجر شده است. بنابراین ادغام مؤسسات کوچک و ارتقاع سیستم ارجاع توان خواهان از مراکز درمانی، می تواند باعث سرشکن شدن هزینه ها و کاهش بهای تمام شده شود. با در نظر گرفتن این نکته که بیشتر خدمات توان بخشی تحت پوشش بیمه های اجتماعی ایران نیست و تعرفه های فعلی نیز برای خانواده های نیازمند به خدمات توان بخشی مقرون به صرفه نیست، تمهیدات ملی در این حوزه را باید از ضرورت های نظام سلامت دانست. به علاوه استفاده از روش هزینه یابی زمان محور در مراکز ارائه خدمات توان بخشی می تواند راه حلی برای شناسایی منابع اصلی هزینه ها و کنترل تورم قیمت در بخش سلامت باشد.

اهداف: با توجه به سرعت رشد جمعیت سالمند کشور و به دنبال آن افزایش هزینه های خدمات سلامت، آگاهی از وضعیت و الگوی نیاز و بهره مندی سالمندان از خدمات سلامت در حوزه بستری و سرپایی برای تخصیص منابع، ضروری به نظر می رسد. مطالعه حاضر با هدف بررسی الگوی نیاز و بهره مندی سالمندان کشور از خدمات سرپایی سلامت و رضایت آن ها از خدمات و عوامل مرتبط با آن انجام شد. مواد و روش ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات کمی ثانویه بوده و با استفاده از داده های اولیه «مطالعه ملی بهره مندی از خدمات سلامت» که در سال 1394 تهیه شده بود، انجام شد. جامعه آماری این مطالعه سالمندان 60 سال و بالاتر کشور با حجم نمونه معادل 8205 نفر است که به روش نمونه گیری طبقه بندی تصادفی از استان ها، شهرها و روستاهای کشور انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه بود و اطلاعات مربوط به نیاز افراد به خدمات سرپایی در دو هفته گذشته و مراجعه و دریافت خدمات را توسط آن ها گردآوری می کرد. در این مطالعه از آنالیز رگرسیون لجستیک چندسطحی برای بررسی عوامل مرتبط با نیاز، بهره مندی و رضایت از بهره مندی از خدمات سرپایی استفاده شد. یافته ها: تعداد 3172 نفر (39 درصد) از سالمندان مطالعه شده در این پژوهش اظهار نیاز به خدمات سرپایی داشتند که 66 درصد آن ها برای دریافت خدمات مراجعه کرده و از بین مراجعه کنندگان 98 درصد (2060 نفر) از خدمات سرپایی بهره مند شده بودند. زنان، مسن ترها، روستاییان، غیرمتاهلین و بی سوادها بیشتر به خدمات سرپایی اظهار نیاز کرده بودند اما میزان مراجعه آن ها برای دریافت این خدمات مساوی و یا کمتر از گروه مقابل نبود. نداشتن بیمه پایه و مکمل و نداشتن اتومبیل شخصی تاثیر معنی داری بر روی کاهش مراجعه سالمندان برای دریافت خدمات سرپایی داشت. مهم ترین علل عدم مراجعه سالمندان دارای نیاز، هزینه زیاد خدمات، خوددرمانی و نداشتن بیمه بیان شد. بیشترین رضایت سالمندان مربوط به رفتار پزشک و پرسنل معالج و کمترین رضایت مربوط به میزان هزینه خدمات سرپایی بود. نتیجه گیری: در حالی که لازم است بهره مندی از خدمات سلامت بر اساس نیاز به این خدمات انجام شود، مطالعه حاضر نشان داد که گروه های با وضعیت اقتصادی اجتماعی بالاتر از بهره مندی بالاتری برخوردارند؛ بنابراین بی عدالتی آشکاری در دسترسی به خدمات سلامت در گروه سالمندان دیده می شود. علل بهره مند نبودن از خدمات سرپایی و نارضایتی از این خدمات باید مورد توجه جدی سیاست گذاران سلامت قرار گیرد.